Wybrane aspekty epidemiologiczne mózgowego porażenia dziecięcego w populacji dzieci i młodzieży z terenu zachodnio-południowej Polski
Selected epidemiologic aspects of cerebral palsy in the population of children and adolescents in west-east Poland
Tomasz Mieszczanek
Neurol Dziec 2003; 12, 24: 13-22
STRESZCZENIE
Cel: W pracy przedstawiono i omówiono wybrane wyniki badań, których celem była ocena podstawowych
wskaźników epidemiologicznych oraz najczęstszych przyczyn i czynników ryzyka u dzieci
i młodzieży z mózgowym porażeniem dziecięcym (mpd). Materiał: Badania przeprowadzono w
populacji mpd, do 19 roku życia zamieszkujących teren dawnego województwa zielonogórskiego,
urodzonych w latach 1981-1998. Spośród 189,393 dzieci zamieszkujących na wymienionym obszarze
wyselekcjonowano grupę 445 osób z omawianym zespołem chorobowym. Wyniki: Średni
współczynnik rozpowszechnienia mpd w badanym regionie wyniósł 2,35/1000 żywych urodzeń.
Stwierdzono znamienną statystycznie (p < 0,05) przewagę mpd wśród chłopców (245:200). Wyłonioną
grupę poddano wieloaspektowej ocenie pod kątem występowania czynników ryzyka. Było
w niej 182 dzieci (40,9%) z obustronnym porażeniem połowiczym, 135 (30,3%) z kurczowym obustronnym
porażeniem, 89 (20,0%) z porażeniem kurczowym połowiczym, 23 (5,2%) z postacią
mieszaną, 7 (1,6%) z dyskinetyczną oraz 9 (2%) z ataktyczną. W wyniku przeprowadzonych badań
stwierdzono, że wysoce istotnymi czynnikami ryzyka powstania mpd (p < 0,0001) były: niska
urodzeniowa masa ciała, punktacja Apgar poniżej 5 punktów w pierwszej minucie po porodzie, zagrożenie
porodem przedwczesnym, krwawienie z dróg rodnych w czasie ciąży, przedłużona wentylacja
mechaniczna oraz ciąża mnoga. Do znamiennych statystycznie czynników (p < 0,001) należy
zaliczyć też nieprawidłowości w przebiegu poprzednich ciąż oraz przedwczesne pęknięcie pęcherza
płodowego. Istotnymi statystycznie czynnikami ryzyka były również wiek matki powyżej 35
roku życia oraz nieprawidłowe ułożenie płodu.
Słowa kluczowe: mózgowe porażenie dziecięce, epidemiologia, czynniki ryzyka
ABSTRACT
Aim: The paper presented and discussed selected results
of research which aimed at evaluating the basic epidemiologic indices
and the most frequent causes and risk factors in children and adolescents
with cerebral palsy (cp). Material: The research was carried out among
the population aged under 19 years inhabiting the region of the former
zielonogórskie voivodship born 1981-1998. From among 189.393 children
and adolescents inhabiting this area 445 subjects with the abovementioned
syndrome were selected. Results: The average prevalence rate of cp in
the region under research was 2.35/1000 of live births. Statistically
significant prevalence of cp (p < 0.05) was found among boys (245:200).
The selected group was subject to the multi-aspect assessment of risk
factors incidence. The group included 182 children (40.9%) with spastic
tetraplegia, 135 children (30.3%) with diplegia, 89 (20.0%) with hemiplegia,
23 (5.2%) with mixed types cp, 7 (1.6%) with diskinetic form cp and 9
children (2%) with ataxic form cp. The research proved the following highly
significant cp risk factors (p < 0.0001): low birth weight, Apgar score
below 5 points in the first minute after labour, preterm labour threat,
bleeding during pregnancy, prolonged artificial ventilation and multiple
pregnancy. Also anomalies in the course of earlier pregnancies as well
as preterm rupture of the amniotic sac should be included in the group
of statistically significant factors (p < 0.01), other statiscially
significant risk factors were mother’s age over 35 years and abnormal
position of the fetus.
Key words: cerebral palsy, epidemiology, risk factors