Badania elektroencefalografi czne
i metodą czynnościowego rezonansu
magnetycznego mózgu w wyjaśnieniu
patogenezy dysleksji rozwojowej
Elektroencephalography and brain
functional resonance studies
in the explanation of pathogenesis
in developmental dyslexia
Janusz Wendorff*, Barbara Wiśniewska*, Bożena Góraj**,
Anna Salagierska-Barwińska**
*Klinika Neurologii Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi
Kierownik: dr hab. n. med. Janusz Wendorff
**
Zakład Radiologii – Diagnostyki Obrazowej Instytutu Radiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Kierownik: prof. dr hab. n. med. Ludomir Stefańczyk
Neurol Dziec 2004; 13, 26: 43-52
STRESZCZENIE
Dysleksja rozwojowa jest genetycznie uwarunkowanym zaburzeniem językowym charakteryzującym się
trudnościami w dekodowaniu słów, co odzwierciedla niewystarczające zdolności głównie przetwarzania
fonologicznego. Dotyczy ona 5–17,5% populacji. Autorzy przedstawiają dowody z funkcjonalnych badań
mózgu: elektroencefalografi i i badania metodą czynnościowego rezonansu magnetycznego (cRM)
na organiczną patogenezę zaburzenia. Według fonologicznego modelu dysleksji zaburzenia wynikają z
niedoborów w słuchowym różnicowaniu identyfi kacji fonemów; inny kierunek upatruje istotę dysleksji w
subtelnych niedoborach w układzie wzrokowym. Nowoczesne techniki badania EEG (analiza spektralna,
ilościowa, badania za pomocą bodźców wywołanych w czasie prób językowych) wskazują na mniejszą
aktywność czynności EEG w czasie prób fonologicznych i mniej aktywne połączenia między półkulami
(zespół czynnościowego rozłączenia). Autorzy podają przykłady częstego współwystępowania dysleksji
i niektórych idiopatycznych zespołów padaczkowych, a także u zdrowego potomstwa matek chorych
na padaczkę. Badania za pomocą czynnościowego rezonansu magnetycznego wskazują na obustronny
mechanizm mózgowy w czasie zadań czytania wyrazów u osób z dysleksją (w obu okolicach czołowych,
a także lewej okolicy skroniowej i prawej okolicy skroniowo-ciemieniowej). U osób bez zaburzeń czytania
dochodzi w cRM do aktywacji lewej okolicy skroniowej i lewej okolicy skroniowo-ciemieniowej. Najnowsze
badania cRM wskazują także na udział móżdżku w mechanizmie prowadzącym do dysleksji. Szybko
rozwijające się nowoczesne techniki badania EEG i cRM wnoszą nowe dane do patogenezy dysleksji.
Słowa kluczowe: dysleksja
rozwojowa,
EEG, cRM
ABSTRACT
Developmental dyslexia is a genetically based language disorder characterized with diffi culty in decoding
single words which mirrors insuffi cient phonological ability. Estimates of prevalence range from 5 to
17.5% population. Authors present evidence from funcional brain examinations: electroencephalography
(EEG) and functional magnetic resonance (fMRI) of the brain on organic pathogenesis of the disorders.
Acc. to the phonological model of dyslexia the disorders are the consequence of the defi cit in acustic differentation
and identifi cation of the phonems; another pathogenetic direction fi nds the principle of dyslexia
in subtle defi cit in the visual system. Modern EEG technics (spectral analysis, quantitative analysis,
far-fi eld EEG potential evoked during language tests) point to lesser extent of EEG activity during reading
test in some region than control and less active interhemispheric sharing (functional hemispheric disconnection
syndrome). Authors give the examples of more frequent comorbidity of dyslexia in some idiopathic
epileptic syndrome and in healthy children of epileptic mothers. fMRI examinations show bihemispheric
involvement mechanism during verbal reading test in persons with dyslexia (frontal, temporal, parietal).
In persons without dyslexia during fMRI and reading, the left temporal and left temporal-parietal region
was activated. Up to date literature shows also the role of cerebellum in the mechanism of dyslexia. Rapidly
developing modern EEG technics and fMRI give the new insight into pathogenesis of dyslexia.
Key words: developmental
dyslexia, EEG,
fMRI
Scholar Google
PubMed